Zarówno pierwsze filmy dokumentalne Susan Sontag, uznanej amerykańskie eseistki i ikony popkultury, jak i jej realizacje fabularne po raz pierwszy tak szeroko zostaną przedstawione publiczności w Polsce w ramach 19. Millennium Docs Against Gravity!
Nie tak dawne wznowienia najważniejszych pozycji eseistycznych
Susan Sontag (1933-2004), jak chociażby "O fotografii", "Przeciw interpretacji i innych esejów", wydanie "Widoku cudzego cierpienia", a także ukazanie się polskiego przekładu dzienników amerykańskiej intelektualistki, wspomnień o niej oraz biografii świadczą o ciągłym zainteresowaniu jej twórczością i bezkompromisowym sposobem życia. Tymczasem bogata i różnorodna twórczość filmowa
Susan Sontag, korespondująca z jej pisarstwem, pozostaje w Polsce nadal niemal nieznana. W ramach 19. Millennium Docs Against Gravity chcemy uzupełnić tę lukę i zaprezentować filmy eseistki i miłośniczki kina, których znajomość pozwala uzupełnić rozumienie jej myśli o obrazach, które kształtują naszą kulturę oraz sposób widzenia świata.
Susan Sontag 1979 ©Lynn Gilbert
Widzowie festiwalu zobaczą wyreżyserowany przez
Susan Sontag film dokumentalny "
Ziemie obiecane" ("Promised Lands", 1974), realizowany w październiku 1973 roku w Izraelu, odpierającym atak koalicji Syrii i Egiptu podczas trwającej dwadzieścia dni wojny Yom Kippur. Film uważany jest za jedno z jej najbardziej docenionych dzieł. W "
Ziemiach obiecanych", nad którym
Sontag pracowała wraz z partnerką Nicole Stéphane, odpowiadającą za jego produkcję, zintegrowane zostały warstwy obrazów wojny i wypowiedzi, w których dominują opozycyjne izraelskie stanowiska reprezentowane przez Yorama Kaniuka, pisarza i przyjaciela autorki, oraz Juwala Ne’emana, fizyka, wojskowego, późniejszego ministra ds. Nauki i Rozwoju Izraela. Oddają złożoną rzeczywistość ziemi, którą obiecano zbyt wielu ludziom.
Sontag zrealizowała "
Ziemie obiecane", przerywając intensywną pracę nad jej najbardziej znaną książką "O fotografii", wydaną finalnie w 1977 roku.
W 1993 roku
Sontag zdecydowała się na wyjazd do Sarajewa w odpowiedzi na sugestię jej syna Davida Rieffa, który przebywał w mieście, relacjonując wojnę. Jak podkreślała autorka w wywiadach, w wyniku konsultacji z lokalną społecznością zdecydowała się wyreżyserować sztukę teatralną "Czekając na Godota"
Samuela Becketta. Widzowie 19. MDAG będą mogli zobaczyć film "Czekając na Godota… w Sarajewie" ("Waiting for Godot... in Sarajevo"), współreżyserowany przez Sontag wraz z
Nicole Stéphane, będący antywojennym gestem i hołdem złożonym mieszkańcom miasta. W programie retrospektywy ujęty także został zrealizowany w Wenecji film "
Zwiedzanie bez przewodnika" ("Unguided Tour", 1993)
Sontag inspirowany jej książką "I, Etcetera", który wymyka się jasnym rozróżnieniom na kino faktów i kino fikcji.
W ramach retrospektywy nie zabraknie także wczesnych filmów fabularnych
Sontag. Widzowie będą mogli zobaczyć filmy, jak pisała sama autorka, inspirowane twórczością
Ingmara Bergmana - "
Duet dla kanibali" ("Duet for Cannibals"), debiut filmowy zrealizowany w 1969 roku w Szwecji i jej kolejne dzieło "
Brat Carl" ("Brother Carl") z 1971 roku.
Aby dopełnić kontekst twórczości
Sontag w programie zaprezentujemy także między innymi film "
Town Bloody Hall"
Donna Alana Pennebakera i
Chrisa Hegedusa (1979), będący utrzymaną w duchu direct cinema rejestracją debaty, która miała miejsce 30 kwietnia 1971 w nowojorskim ratuszu między feministkami i krytyczkami kultury Germaine Greer, Jill Johnston, Jacqueline Ceballos, Dianą Trilling i zgryźliwym Normanem Mailerem, wpisującą się w historię drugiej fali feminizmu. Spotkaniu przysłuchiwała się
Susan Sontag. Uzupełnieniem programu będzie także biograficzny film "
W sprawie Susan Sontag" ("Regarding Susan Sontag")
Nancy Kates, który przybliża historię życia bohaterki naszej retrospektywy.
Program retrospektywy twórczości
Susan Sontag jest pierwszą tak szeroką prezentacją filmowego dorobku amerykańskiej eseistki w Polsce i jedną z pierwszych w Europie Środkowo-Wschodniej. W ubiegłym roku jej twórczość filmowa była prezentowana w ramach Ji.hlava International Documentary Film Festival, które jest wraz z Millennium Docs Against Gravity członkiem federacji europejskich festiwali filmowych Doc Alliance.
Festiwal Millennium Docs Against Gravity odbędzie się w dniach 12-22 maja w ośmiu miastach - Warszawie, Wrocławiu, Gdyni, Poznaniu, Katowicach, Lublinie, Bydgoszczy oraz po raz pierwszy w Łodzi! Od 24 maja do 5 czerwca odbędzie się część online na stronie
mdag.pl. Mecenasem tytularnym festiwalu jest Bank Millennium (
www.bankmillennium.pl).